Γλοιοσπόριο: μια ύπουλη ασθένεια της ελιάς που μπορεί να αντιμετωπισθεί με σύγχρονα μέσα

Γράφει ο Δημήτρης Σέρβης Technical Market Development Manager της BASF Ελλάς

Τα τελευταία χρόνια το γλοιοσπόριο έχει προκαλέσει περιοδικά σημαντικές ζημιές στις νοτιοδυτικές ελαιοκομικές περιοχές της Ελλάδας, σε συνδυασμό με εξάρσεις περιόδων βροχοπτώσεων «εκτός εποχής», όπως αρχές ή μέσα καλοκαιριού ή νωρίς το φθινόπωρο.

Έχει αποδειχθεί ότι η επιδημιολογία του γλοιοσπορίου περιλαμβάνει την κρίσιμη περίοδο εγκατάστασης του παθογόνου την άνοιξη (άνθηση ελαιόδεντρων). Στο στάδιο αυτό πέραν της καταστροφής των ανθέων, η οποία ανάλογα με την ένταση προσβολής αναπληρώνεται, το παθογόνο επιβιώνει σε λανθάνουσα μορφή στον ελαιόκαρπο χωρίς να αναπτύσσεται. Αργότερα με τις βροχές εκδηλώνει έντονα συμπτώματα με σοβαρή απώλεια παραγωγής και υποβάθμιση της ποιότητας του παραγόμενου ελαιόλαδου, στις ελαιοποιήσιμες ποικιλίες. Η εξάπλωση έτσι του παθογόνου στους ελαιώνες, διατηρεί μόλυσμα για την επόμενη περίοδο, συντηρώντας τον κύκλο της ασθένειας.

Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση της ελαιοκομικής περιόδου 2018.

Οι παραδοσιακές εφαρμογές χαλκούχων σκευασμάτων 2-3 φορές τον χρόνο με βάση το «ημερολόγιο» της καλλιέργειας αποδείχθηκε, ιδιαίτερα σε μια δύσκολη χρονιά, ότι είναι μειωμένης αποτελεσματικότητας και αυτό για 3 λόγους:

  • αστοχία επέμβασης στην άνθηση, όπου τα χαλκούχα δεν ενδείκνυνται λόγω ευαισθησίας των ανθέων
  • απουσία δράσης αμέσως μετά τη μόλυνση ή λίγο αργότερα (θεραπευτικά) της προσβολής
  • περιορισμένη διάρκεια δράσης των περισσότερων χαλκούχων λόγω έκπλυσης, ιδιαίτερα μετά από έκτακτες ή έντονες περιόδους βροχών. Η εκδήλωση της ασθένειας μετά από καλοκαιρινές ή φθινοπωρινές βροχές, σημαίνει πρακτικά ότι η μάχη για έλεγχο της έχει χαθεί και οι άκαιρες θεραπευτικές εφαρμογές, απλά αυξάνουν το κόστος και επιβαρύνουν με υπολείμματα τη συγκομιδή.

2η χρονιά των πρότυπων ελαιώνων της BASF

Κλείνοντας το 2020, τη 2η χρονιά των πρότυπων ελαιώνων της BASF, σε συνεργασία με το εργαστήριο φυτοπαθολογίας τού Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και την εγκατάσταση μετεωρολογικών σταθμών από την Neuropublic στις Μεσσηνία και Αιτωλοακαρνανία, έχει εδραιωθεί πλέον η παρακάτω γνώση:

Με 2 εφαρμογές στο διάστημα της άνθησης - καρπόδεσης της στρομπιλουρίνης Insignia (pyraclostrobin), στην οποία το παθογόνο είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο σε πολύ χαμηλές δόσεις (10g δραστικής ουσίας/στρέμμα), επιτυγχάνονται 4 στόχοι, εκεί ακριβώς που η παραδοσιακή πρακτική αποτυγχάνει στον έλεγχο της ασθένειας.

  • έγκαιρη προληπτική και νωρίς θεραπευτική δράση στην εγκατάσταση του παθογόνου
  • αντοχή στην έκπλυση από τη βροχή
  • πολύ καλή κάλυψη και διάχυση της δραστικής ουσίας με απόλυτη ασφάλεια στους ευαίσθητους ιστούς
  • διάρκεια δράσης που μπορεί να καλύψει όλη την περίοδο από την άνθηση έως την πρώτη ανάπτυξη του ελαιόκαρπου. Το διάστημα αυτό στις κρύες και παρατεταμένες ανοιξιάτικες περιόδους, μπορεί να φτάσει και 6-8 εβδομάδες, τις οποίες το Insignia καλύπτει αποτελεσματικά.

Θα πρέπει να τονισθεί εδώ, ότι οι καταγραφές των αγρομετεωρολογικών σταθμών, αποκάλυψαν ότι κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού 2020 (Ιούνιος-Σεπτέμβριος) σε μία ιδιαίτερα ξηρή περίοδο, οι ελαιώνες κατά τη νύχτα έως τις πρώτες ώρες ανατολής του ήλιου, παρουσιάζουν συνθήκες υγρασίας κορεσμού φυλλώματος, το οποίο αποδεικνύει ότι ακόμη και σε φαινομενικά ξηρά καλοκαίρια το παθογόνο μπορεί να επιβιώσει μέχρι την συγκομιδή του ελαιόκαρπου, και να δώσει καταστροφικές εξάρσεις, ξεφεύγοντας από τις παραδοσιακές εφαρμογές το φθινόπωρο.

Οι συνήθεις εφαρμογές χαλκούχων στο τέλος καλοκαιριού και το φθινόπωρο δεν μπορούν να σταματήσουν τις ζημιές ενώ επιβαρύνουν τον ελαιόκαρπο με υπολείμματα χαλκού, τα οποία φαίνεται ότι επιδρούν αρνητικά στην περίπτωση των επιτραπέζιων ποικιλιών (οξυγαλακτική ζύμωση).

Αποδεικνύεται επομένως ότι με το πρόγραμμα έγκαιρων εφαρμογών την άνοιξη με το μυκητοκτόνο Insignia επιτυγχάνεται η αποτελεσματική προστασία του ελαιώνα από το γλοιοσπόριο.

Ο συμβουλευτικός ρόλος των αγρομετεωρολογικών σταθμών για την ολοκλήρωση του μοντέλου πρόγνωσης γλοιοσπορίου (γεωργία ακριβείας), σε συνδυασμό με το γρήγορο μοριακό τεστ (Taqman probe qPCR) το οποίο ήδη αναπτύχθηκε με επιτυχία για την διάγνωση της παρουσίας του παθογόνου ακόμη και χωρίς την παρουσία συμπτωμάτων, είναι πρόσθετα εργαλεία για τη βελτιστοποίηση της φυτοπροστασίας απο την ασθένεια.

Συνοψίζοντας, η χρήση Insignia σε συνδυασμό με τις εφαρμογές γεωργίας ακριβείας και μοριακής διάγνωσης της ασθένειας που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος «Πρότυποι Ελαιώνες BASF» φαίνεται ότι μπορούν να εγγυηθούν την προστασία, υψηλή ποιότητα και διασφάλιση της βιωσιμότητας της παραδοσιακής ελαιοκαλλιέργειας στη χώρα μας, μιας παράδοσης που δεν πρέπει να χαθεί!

BASF Ελλάς Μονοπρόσωπη Α.Β.Ε.Ε.

BASF Ελλάς Μονοπρόσωπη Α.Β.Ε.Ε.

Επάνω