Ψυχανθή / Όσπρια

Με περίπου 18.000 διαφορετικά είδη, τα ψυχανθή που αλλιώς αναφέρονται ως όσπρια, ανήκουν σε μια από τις οικογένειες φυτών με την πλουσιότερη βιοποικιλότητα. Η ποικιλότητα αυτή εκφράζεται με το γεγονός ότι περιλαμβάνει φυτά και δέντρα.

Στη γεωργία, γίνεται η διάκριση κυρίως σε όσπρια και σε ψυχανθή για κτηνοτροφική καλλιέργεια. Μεταξύ των μεγαλόσπερμων ψυχανθών συναντάμε είδη όπως το φασόλι του αγρού, τον αρακά, το λούπινο και τη σόγια. Από τα μικρόσπερμα ψυχανθή τα περισσότερα χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο για την κτηνοτροφία, και περιλαμβάνουν διάφορα είδη τριφυλλιού και μηδικής.

Γιατί τα ψυχανθή είναι τόσο πολύτιμα;

Όλα τα ψυχανθή έχουν τη σημαντική ιδιότητα να δεσμεύουν το ατμοσφαιρικό άζωτο μέσω των κονδυλωδών βακτηρίων, των συμβιωτικών βακτηρίων των ριζών τους. Η χρήση ενός εξωτερικού αζωτούχου λιπάσματος μπορεί επομένως να παραληφθεί. Αυτό επιφέρει θετικά αποτελέσματα στην προσπάθεια για προστασία του κλίματος. Μέσω της μείωσης των μεταλλικών αζωτούχων λιπασμάτων, η καλλιέργεια μπορεί επίσης να συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που προκύπτουν κατά την παρασκευή του λιπάσματος.

Την ίδια στιγμή, τα ψυχανθή έχουν την ικανότητα να κινητοποιούν τα θρεπτικά στοιχεία και επιπλέον να διευκολύνουν την καλλιέργεια χούμου στο έδαφος. Επομένως, αυξάνεται η γονιμότητα του εδάφους, γεγονός που επιβεβαιώνει την άποψη υπέρ της επέκτασης της αμειψισποράς με ψυχανθή. Έτσι, η γεωργία γίνεται βιώσιμη. Επιπλέον, η καλλιέργεια ψυχανθών προσφέρει τροφή καθώς και καταφύγιο και βιοτικό περιβάλλον για μεγάλο αριθμό άγριων εντόμων, πουλιών και άλλων ζώων.

Η αύξηση της καλλιέργειας ψυχανθών διευρύνει το φάσμα των καλλιεργούμενων ειδών και παρατείνει τη διάρκεια των σχετικά σύντομων εναλλαγών καλλιεργειών. Αυτό μπορεί να μειώσει την εμφάνιση των επιβλαβών οργανισμών. Μπορεί επίσης να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα του ελέγχου ζιζανίων καθώς και την εναλλαγή μεταξύ εαρινών και χειμερινών καλλιεργειών, καθώς και φυλλωδών καλλιεργειών και σιτηρών.

Η εφαρμογή της αμειψισποράς συμβάλλει στην ολοκληρωμένη προστασία της καλλιέργειας και μειώνει τον κίνδυνο ανάπτυξης ανθεκτικότητας σε στελέχη εντομοκτόνων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στη μείωση της χρήσης εντομοκτόνων, γεγονός που θα περιορίσει και τις αρνητικές τους επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα. Επιπλέον, τα ανθισμένα ψυχανθή αποτελούν εξαιρετική πηγή τροφής για συλλογή νέκταρ από τα επικονιαστικά έντομα.

Ξέρατε ότι...

• οι φακές, ο αρακάς και τα ρεβίθια θεωρούνται επίσης ψυχανθή;
• η υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες εγγυάται υψηλή απόδοση σε μικρότερες εκτάσεις;
• τα φρούτα και οι σπόροι αποτελούν σημαντικό συστατικό της διατροφής μας;

Προκλήσεις

Η καλλιέργεια ψυχανθών είναι σε σταθερή πτώση τα τελευταία χρόνια. Οι καλλιέργειες καλαμποκιού, κράμβης και σίτου αποτελούν με την πρώτη ματιά μια πιο επικερδή δραστηριότητα. Επιπλέον, τα ζιζάνια, οι ασθένειες και τα παράσιτα προκαλούν προβλήματα για την καλλιέργεια ψυχανθών.

Η απόδοση, ειδικότερα των οσπρίων, μπορεί να παρουσιάσει μεγάλες διακυμάνσεις ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες. Αντίθετα, η χρήση εισαγόμενης σόγιας στην κτηνοτροφία ως υψηλή πηγή πρωτεϊνών προσφέρει ευκολότερη διαχείριση, καθώς συγκριτικά, η τιμή της είναι αρκετά χαμηλότερη.