Πυρηνόκαρπα
Τα πυρηνόκαρπα ανήκουν στην οικογένεια Rosaceae. Είναι φυλλοβόλα οπωροφόρα δέντρα των οποίων η καλλιέργεια προορίζεται σχεδόν αποκλειστικά στην παραγωγή βρώσιμου καρπού. Στο εσωτερικό τους βρίσκονται τα σπέρματα τα οποία περιβάλλονται από σκληρό περίβλημα, ενώ το εξωτερικό τους αποτελείται από βρώσιμη σαρκώδη σάρκα. Το περιβάλλον φύτευσης και δραστηριοποίησης θα πρέπει να είναι πλούσιο σε οξυγόνο, καλώς αεριζόμενο με ελαφρώς όξινο pH (5,5 - 6,5).
Οι καλλιέργειες που διακρίνονται σε αυτήν την κατηγορία είναι:
- Η κερασιά
- Η βερικοκιά
- Η βυσσινιά
- Η αμυγδαλιά
- Η δαμασκηνιά
- Η νεκταρινιά
Στην Ελλάδα τα πυρηνόκαρπα ευδοκιμούν και καταλαμβάνουν μεγάλη έκταση καλλιεργούμενων αγροτεμαχίων στις περιοχές, που επικρατούν οι κατάλληλες κλιματικές και εδαφολογικές συνθήκες. Η εγχώρια καλλιέργειά τους, εφόσον ευνοείται, διαθέτει ανταγωνιστική ποιότητα και ποσότητα προϊόντων.
Άρδευση
Με εξαίρεση την αμυγδαλιά, η οποία μπορεί να ευδοκιμήσει σε συνθήκες μειωμένης υγρασίας τα πυρηνόκαρπα έχουν υψηλές αρδευτικές ανάγκες. Πιο συγκεκριμένα, η εδαφική επάρκεια σε νερό κρίνεται απαραίτητη, τόσο στην ποιότητα και το μέγεθος του εμπορεύσιμου καρπού, όσο και στη διαφοροποίηση των οφθαλμών για την καλή καρποφορία της επόμενης χρονιάς.
Σημαντικές ασθένειες και εχθροί
Εχθροί
Ανάρσια
Έχει επιστημονική ονομασία Anarsia lineatella και αποτελεί έναν πολύ σοβαρό εχθρό των πυρηνόκαρπων. Αν και η ροδακινιά αποτελεί τον κύριο ξενιστή της, προσβάλλει, επίσης, τη δαμασκηνιά, τη βερικοκοκιά και την αμυγδαλιά. Προσβάλλει τόσο νεαρούς, όσο και ώριμους καρπούς, καθώς επίσης, και τα τρυφερά μέρη των νεαρών βλαστών. Χαρακτηριστικά συμπτώματα είναι οι ξηράνσεις των κορυφών των βλαστών, η καταστροφή της επιδερμίδας και της σάρκας των καρπών.
Φυλλοδέτης
Το έντομο και οι προνύμφες του προσβάλλουν την καλλιέργεια, συνήθως, τους καλοκαιρινούς μήνες. Οι προνύμφες του εντόμου εγκαθίστανται στην επιφάνεια του καρπού και τρέφονται από αυτόν. Προκαλούν, αρχικά, τοπικές σήψεις, οι οποίες οδηγούν σε πρόωρη ωρίμανση και πτώση των καρπών.
Αφίδες
Μπορούν να προσβάλλουν όλα τα πυρηνόκαρπα, όταν οι καιρικές συνθήκες είναι ευνοϊκές. Οι αφίδες εγκαθίστανται πάνω στη νεαρή βλάστηση και απομυζούν χυμούς για να τραφούν. Βασικό σύμπτωμα είναι η συστροφή και η παραμόρφωση της νεαρής βλάστησης, το οποίο λειτουργεί ως κατασταλτικός παράγοντας για την ανάπτυξη και την υγεία του φυτού. Σημειώνεται, επίσης, ότι μπορούν να αποτελέσουν άτομα ξενιστές και να μεταφέρουν μια σειρά από σοβαρές ασθένειες και ιώσεις στον οπωρώνα.
Θρίπες
Οι θρίπες, που προσβάλλουν τα πυρηνόκαρπα, έχουν επιστημονική ονομασία Thrips spp. . Είναι μικρού μεγέθους έντομα και φέρουν εκατέρωθεν του σώματός τους δύο ζεύγη στενών πτερυγίων. η διαχείμασή τους γίνεται στα αγριόχορτα και τα ζιζάνια, τα οποία βρίσκονται πέριξ των δέντρων του οπωρώνα. Οι προνύμφες του εντόμου προκαλούν σοβαρές ζημιές, ειδικά όταν το άνθος βρίσκεται σε συνθήκες πτώσης πετάλων. Τα ενήλικα έντομα προσβάλλουν τους καρπούς και προκαλούν αλλοίωση και καταστροφή της επιδερμίδας τους.
Καπνώδης
Έχει επιστημονική ονομασία Capnodis tenebrionis. Είναι παράσιτο μαύρου ή ανοιχτού γκρι χρώματος, ανάλογα με τη θερμοκρασία της περιοχής που δραστηριοποιείται. Οι προνύμφες του εντόμου τρέφονται με τον φλοιό του φυτού, απομυζώντας χυμούς και καταστρέφοντας τη δομή του. Η παρουσία και η προσβολή του οπωρώνα από το έντομο, μπορεί να προκαλέσει μαρασμό και νέκρωση των δέντρων.
Μυκητολογικές ασθένειες
Μονίλια πυρηνόκαρπων
Η μονίλια οφείλεται στον ασκομύκητα με την επιστημονική ονομασία Monilinia spp. και μπορεί να προσβάλλει όλα τα πυρηνόκαρπα. Δραστηριοποιείται, συνήθως, στους οπωρώνες, όταν επικρατούν αυξημένα επίπεδα υγρασίας και σχετικά υψηλές θερμοκρασίες. Προσβάλλει τους καρπούς και τους κλάδους και δημιουργεί ανώμαλους ιστούς. Τα πρώτα συμπτώματα της μονίλιας είναι κηλίδες καστανού χρώματος, οι οποίες γρήγορα εξελίσσονται σε ομόκεντρους κύκλους. Ο μύκητας προκαλεί διάτρηση και μουμιοποίηση του καρπού.
Εξώασκος
Αποτελεί τον πιο συνηθισμένο μύκητα στις καλλιέργειες πυρηνόκαρπων. Προσβάλλει, αρχικά, τα φύλλα και σε δεύτερη φάση τους καρπούς. Χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι οι χλωρώσεις, οι οποίες οδηγούν σε φυλλόπτωση, εάν οι συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές. Έτσι, το φυτό χάνει τη ζωηρότητά του και αποδυναμώνεται, αφού μειώνεται η φωτοσυνθετική επιφάνειά του.
Ωίδιο
Το ωίδιο έχει την επιστημονική ονομασία Sphaerotheca sp. και αποτελεί μια συνηθισμένη ασθένεια των πυρηνόκαρπων. Η δραστηροποίηση του μύκητα ευνοείται με ξηρό καιρό και σχετικά υψηλές θερμοκρασίες. Προσβάλλει και προκαλεί ζημιές στους καρπούς και τους νεαρούς βλαστούς. Ως κύριο σύμπτωμα παρατηρούνται χλωρωτικές κηλίδες και παραμορφώσεις, τόσο στα φύλλα, όσο και στους καρπούς.
Κυλινδροσπορίωση
Έχει την επιστημονική ονομασία Blumeriella Jaapii και είναι ασκομύκητας, που μπορεί να προσβάλλει όλα τα πυρηνόκαρπα. Οι υγρές περιοχές δημιοργούν τις κατάλληλες συνθήκες για τη δραστηριοποίηση του μύκητα. Χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι οι καστανές χλωρωτικές κηλίδες στην επιφάνεια των φύλλων, τα οποία νεκρώνονται και πέφτουν. Η ύπαρξη οπών στα φύλλα καταστρέφει τη δομή τους, δημιουργώντας συνθήκες έντονης φυλλόπτωσης και γενικής αποδυνάμωσης του δέντρου.